IF

شاخص ضريب تأثير (IF:Impact factor)

ضريب تأثير ياImpact Factor نسبت تعداد استنادهاي دريافتي مقالات انتشار يافته در طول يك دوره زماني خاص را مي سنجد. با توجه به اينكه حدود 20% از كل ارجاع ها، به انتشارات دو سال قبل صورت مي گيرد، گارفيلد دوره زماني استناد را دو سال در نظر گرفته است.

فرمول ضريب تاثير: ميزان استنادات به يك مجله مشخص در دوسال تقسيم بر تعداد مقالات منتشر شده در اين مجله در طي دو سال

Immediacy Index

شاخص فوريت

شاخص آني يا فوريت اندازه گيري موضعي و فوري اثر در يك مجله علمي منتشر شده است كه همراه با اندازه گيري ضريب تأثير بهتر شناخته شده است. شاخص آني بر اساس مقالات منتشر شده در يك مجله در يك سال تقويمي واحد محاسبه مي شود. براي مثال شاخص فوريت يك مجله در سال 2010 به شرح ذيل محاسبه مي شود:

ميزان استنادات به مجله در سال 2010

تعداد مقالات منتشر شده در سال2010

ارزش متيو

يكي از شاخصهاي علم­ سنجي است كه توسط موييج در سال 2006 معرفي شد. در واقع شكل اصلاح شده ضريب تأثير است كه آن را در يك دوره پنج ساله و در موضوعي خاص محاسبه مي­ كند. نحوه محاسبه آن تقسيم تعداد استنادها به مقاله­ هاي يك مجله در يك دوره پنج ساله بر تعداد مقاله­ هاي همان مجله در همان دوره زماني است. كه عدد حاصل را با همين نسبت­ها در كل حوزه مورد پژوهش اندازه­ گيري مي­ كند.

 

A = جمع استنادات در يك دوره 5 ساله در يك مجله

B = جمع مقالات منتشره در يك دوره 5 ساله در يك مجله

C = تعداد كل استنادات حوزه موضوعي مورد نظر در يك دوره 5 ساله

 D= تعداد كل مقاله هاي منتشره در آن حوزه موضوعي در يك دوره 5 ساله

Cited Half Life

نيمه عمر استناد

نيمه عمر ارجاعات يا نيمه عمر استناد، تعداد سال هايي است كه از سال ارزيابي بايد به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد كل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزيابي باشيم. به عبارت ديگر، اين شاخص مدت زماني كه نيمي از كل استنادات به آن مجله صورت پذيرفته باشد را نشان مي دهد و در حقيقت سرعت كاهش ميزان ارجاعات به مجله را بيان مي كند. بديهي است كه وقتي مقاله هاي يك مجله ارزش خود را براي ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله ها سطحي باشند و خيلي زود بي ارزش شوند)، تنها به مقاله هاي جديد مجله ارجاع داده مي شود. اين موضوع باعث مي شود كه نيمه عمر ارجاعات به مجله كاهش يابد. بنابراين هر چه نيمه عمر ارجاعات به مجله بيشتر باشد، نشان مي دهد كه ارزش مقاله هاي مجله در طول زمان بيشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار مي گيرند. در مجموع هرچه نيمه عمر ارجاعات به يك مجله بيشتر باشد، ارزش مجله بالاتر مي رود

SNIP

شاخص اسنيپ

شاخص SNIP معادل Source Normalized Impact Per Paper يا ضريب تاثير به هنجار شده بر اساس منبع مي باشد.

نحوه محاسبه شاخص اسنيپ براي رتبه‌بندي مجلات

در محاسبه‌ي شاخص اسنيپ از همان انديشه ضريب تاثير مجلات بهره گرفته شده است. بدين معنا كه ميانگين استناد بر مقاله محاسبه مي‌شود و در صورت كسر قرار مي‌گيرد.

 يعني ميانگين استنادي بر مقاله در يك بازه زماني سه ساله.

اين مقدار ضريب تاثير خام مجله در يك سال معين ناميده ميشود.

در ادامه ضريب تاثير خام برپتانسيل استنادي پايگاه در رشته‌ي مربوطه تقسيم مي شود تا تفاوت هاي رشته ها به لحاظ رفتار استنادي و نيز به لحاظ ميزان پوشش در پايگاه تصحيح شود. پتانسيل استنادي عبارت است از ميانگين شمار ارجاعات سه ساله (براي مثال 2006 – 2008) بر مقاله در يك مجله. يعني

شاخص SNIP

اين شاخص استنادهاي دورتر را بررسي ميكند يعني خود استنادي و استنادهاي همكاران را در نظر نميگيرد.

مزايايSNIP

♦از نظر بازه زماني منطقي تر است.

♦پوشش پايگاهي بهتري دارد.

♦ لحاظ كردن نوع يكساني از منابع در شمارش استنادها و مقالات.

♦ كمك به اعضاي هيئت علمي و پژوهشگران جهت يافتن ژورنال هايي كه بهترين عملكرد را در حيطه موضوعي مد نظرشان دارند.

♦ در حيطه هاي موضوعي كه احتمال استناد به آنها كمتر است ارزش بالاتري دارد.

مزاياي شاخص IPP

 ♦ احتمال دستكاري را كاهش ميدهد.

 ♦ تاثير مجله را به صورت عادلانه تر اندازه گيري ميكند.

 ♦ اما براي فيلد موضوعي نرمال نيست و احتمال را بررسي ميكند.

SJR

شاخص SJR

شاخصي كه Scopus از آن بهره مي‌برد، شاخص SCImago Journal & Country Rank يا همان SJR است. اين شاخص همانند ضريب تأثير است، اما اهميت يا پرستيژ يك ژورنال را نيز لحاظ مي‌كند. پرستيژ با استفاده از الگوريتم PageRank موتور جستجوي گوگل برآورد مي‌شود و دربرگيرندۀ ارزش علمي ژورنال ارجاع‌دهنده است. براي برآورد اين شاخص، از آناليز 3 سالۀ داده‌هاي ارجاع پايگاه دادۀ Scopus از سال 1996 استفاده مي‌شود.

Quartile يا به اختصار Q همانطور كه از نامش هم بر مي آيد شاخصي است جهت تقسيم بندي جامعه آماري به چهار بخش (چارك) (Q1 ، Q2 ، Q3 ، Q4). با توجه به اين نكته كه در محاسبه ضريب تاثير ، رتبه و جايگاه ژورنال در گروه تخصصي اش بطور مستقيم بيان نميشود. شاخص Quartile بدين منظور كاربرد پيدا خواهد كرد و معرف جايگاه ژورنال در حيطه تخصصي اش (Category) ميباشد. درنتيجه بهترين ژورنال ها در يك حوزه تخصصي مشخص، جزو 25 درصد اول رتبه بندي (Q1) قرارخواهند گرفت، و بدين شيوه ميتوان ذهنيت دقيق تري نسب به جايگاه ضريب تاثير يك ژورنال پيدا كرد. هر دو نمايه JCR و Scopus منطبق با ضرائب اختصاص داده شده براي ژورنال ها ، داراي تقسيم بندي Quartile متعلق به خود هستند.